Brutus

Brutus woon nou al vyf jaar by ons. Toe hy die eerste keer hier by ons aangekom het was hy ’n klein swart pluisie wol van nie meer as 300 gram nie. Vandag is hy ’n uitgegroeide buffel van ’n Yorkshire Terrier met sy 4 kilogram.

Ek het nog nie ’n hond ontmoet met ’n meer gepaste naam as Brutus nie. Onverskrokke stap hy met sy bakbeentjies deur ons woonwyk en jaag alle ander honde (En katte) wat hy sien die skrik op die lyf. Brutus is die vleeswording van die spreekwoord: Aanval is die beste manier van verdediging. Menig male moes ek hom met gevaar vir eie lewe van die keel van ’n veel groter hond aftrek nadat hy homself soos ’n projektiel gelanseer het na die hond toe.

Die enigste rede waarom daar nog ander honde in ons woonbuurt is is omdat ons Brutus altyd aan die leiband hou. As ons hom los sou laat loop het was die buurt al lankal opgeruim van al die ander hondeskuim wat in ons dorp woon.

Hy was nog baie klein toe ons agtergekom het dat hy ’n oormaat van testosteroon in sy gestel het. Dit het ons laat besluit om sommer vroeg al korte mette met sy balletjies te laat maak. Op advies van die veearts, omdat dit sy ”temperament meer gelykmatig sou maak”. Nadat hy homself ‘n keer wangedra het in die spreekkamer van die veearts. Dit het gewerk. Sy temperament is gelykmatig aan die rooi kant van die spektrum. Baie gelykmatig, want dit wyk nooit af van rooi nie.

Dit was vir my as man ‘n baie moeilike beslissing om te neem. Ek glo dat die meeste mans dit kan verstaan. Ek het empatie met die hond gehad. Regtig waar. Soveel dat ek die pyn byna self gevoel het, maar op daardie stadium het ons alle ander opsies uitgeput. Die hond was simpelweg nie meer beheerbaar nie. Hy het letterlik alles aangeval wat beweeg het en as dit nie beweeg het nie het hy dit probeer spyker. Dit het my dus genoop om tot die besluit oor te gaan.

Maraai het hom die dag veearts toe geneem saam met sy sussie Luna. Toe ek die middag tuiskom tref ek daar op die bank ’n hond aan wat met sulke klein rooi ogies vir my sit en kyk. Hy wou niks met my te doen hê nie en ek kon die stil verwyt op sy gesig lees. Dit was soos ’n dolk in my hart. Hy het geweet dat ek hiervoor verantwoordelik was. Ek het nog probeer verduidelik dat ek niks met die saak te doen het nie, maar hoe oortuig jy iemand wat nie oortuig wil word nie. Hy het simpatie gesoek by Maraai en my verder geïgnoreer die dag.

Met sulke stywe bene het hy ’n paar dae rondgeloop. Totdat die ergste pyn verdwyn het. En toe was hy weer die ou Brutus, net kwater vir ander honde as ooit van te vore. Ek het al gewonder of hy nie een of ander sindroom gehad het waarby die balle en mangels omgeruil is nie en dat die veearts toe al die tyd sy mangels uitgehaal het. Want van rustiger (Gelykmatiger) word was daar geen sprake nie.

Hy is die hond sonder balle met die grootste balle wat ek nog teëgekom het. As ons hulle aangelos het sou hulle sekerlik in die pad agter hom aangesleep het.

Vandaar dat ons tot die dag van vandag toe eenkeer per dag met Brutus deur die woonwyk spartel. Die ander honde en hulle eienaars ken ons ook al en dikwels sien mens die hond met sy baas aan die ander kant van die pad gaan loop as ons naderkom. En dan probeer ons ons bes om die bol woede aan die einde van die leiband die ander kant op te sleep terwyl hy boosaardig grom en dreig en met sy volle 4 kilogram aan die band beur om oor die straat te kom.

So af en toe kom ons nog mense met honde teë wat nie vir Brutus en sy reputasie ken nie. Hulle is dan meestal in vir ’n onaangename verrassing. Ons probeer natuurlik verduidelik, keer en teëhou, maar as die ander hond uit nuuskierigheid te naby kom is daar nie veel wat ons aan die saak kan doen nie as om te probeer om Brutus van die hond se keel af te trek sonder om self gebyt te word.

Die energie en woede waarmee hy aanval is gewoonlik so oorweldigend dat selfs groot honde vir hom skrik. Hy het al ’n paar keer lelik deurgeloop, maar die geluk was nog elke keer aan sy kant. Groter honde maak nie sommer klein honde seer nie. Daar word baie geraas en gehap, maar tot werklik byt kom dit byna nooit, anders was hy al opgevreet. Ek dink ook hulle is meer verbaas oor die skreeuende, bytende bol hare aan hulle kele.

En gewoonlik sleep ons dan ’n woedende, grommende, met die dood dreigende en blaffende klein keffer aan die leiband daar weg, met rooi gesigte en met gebare om te wys hoe jammer ons is, terwyl die eienaar en sy hond met verstomming en verbasing ons agternastaar, ’n illusie armer.

Die mees dodelike kombinasie is Brutus en Jack Russels. Newwermaaind vet op die vuur, dit is ’n drom petrol in ‘n bonfire. Om een of ander rede kan Brutus Jack Russels nie verdra nie en andersom is dit ook waar. As ’n Jack Russel vir Brutus gewaar staan alles regop en probeer hy sy bes om Brutus by te kom en op te vreet. ’n Paar keer al het ’n kopskuddende eienaar van ’n Jack Russel ons om verskoning gevra oor die gedrag van sy hond. Om dan by te voeg: “Hy doen dit normaalweg nooit nie. Ek weet nie wat gaan vandag met hom aan nie.” Ek kyk dan gewoonlik meewarig na die eienaar en sy ongedissiplineerde hond en skud dan net my kop terwyl ek “tssk-tssk” maak.
Brutus is die wandelende wetenskaplike bewys dat die klein-mannetjie sindroom werklik bestaan. Hy is wel ’n hond, maar dit is en bly testosteroon wat die ding vir hom doen. As hy ’n groot hond was sou hy al lankal in die wokpan van ’n Chinees beland het. Ek sou persoonlik daarvoor gesorg het.

En tog, onder al die harde uiterlike eienskappe is hy eintlik maar ‘n ou klein hondjie. Hy werk verskriklik hard om ons te beskerm as hy met ons buite gaan stap, maar wanneer ons tuiskom hou hy daarvan om beloon te word met ’n bietjie vertroeteling deur Maraai.
En sy noem hom troetelnaampies soos Brutie en Boetie en Boetienoenoe. En sy gee vir hom snoepies en praat met hom in ’n spesiale stemmetjie. En sy maak sy ogies met groot liefde skoon as hulle vol oogsnotjies sit. En ek verstaan waarom hy oor haar voel soos hy voel. Ek voel ook so oor haar, al haal sy nie oogsnotjies uit my oë nie.
Hy aanbid die grond waarop Maraai loop. Ek dink dat een van die redes waarom hy so heftig reageer op ander honde juis is omdat hy so verskriklik gesteld is op Maraai. Hy het ’n baie sterk drang om haar te beskerm. En wanneer ons tuis is is daar vir hom geen beter plek as op die bank styf teen haar aangedruk nie. Sy voorkeur is tussen ons in, maar ek duld dit nie….. Want dit is my plek.

Yorkies het nie ’n onderpels soos die meeste ander honde nie. Hulle het net ’n dunnerige bo-pels, met die gevolg dat hulle makliker koud kry. Brutus is geen uitsondering nie. Hy kry baie maklik koud. Vandaar dat ons so twee jaar gelede vir hom ’n truitjie gekoop het. Hy is baie lief vir sy truitjie, maar hy dra hom net by die huis. Sy reputasie op straat sal in duisend stukke stort as hy ooit met die trui aan gesien moes word. As Maraai nader kom met die truitjie dan spring hy op, stertwaaiend en trappelend en hou die voete reg om die trui aan te trek. As ek dit sien is dit vir my baie moeilik versoenbaar met die beeld van hom as oorlogsugtige krygsheer wat sy straat met ’n ysterhand regeer.

Van al die honde, groot en klein, wat hulle lewens met ons gedeel het, was daar nog nie een met soveel vuur in die donkerbruin ogies as Brutus nie. Hy is nou vyf jaar oud, maar ek vrees die dag dat daardie twee ogies die laaste keer sal flits en die vuur uit hulle sal verdwyn. Op daardie dag sal daar uit ons lewens ‘n stuk groot energie verdwyn.

Swanewales

By ons in die buurt, langs een van die kanale is ’n paar swane wat ongeveer die afgelope tien jaar elke lente hulle kinders hier kom maak, uitbroei en grootmaak. Dit is van die groot modelle, ’n soort supersize. Die mannetjie kyk my vierkant in die oë as hy regop staan en mevrou is nie veel korter nie. Werklik intimiderende voëls.

Swane is monogamiste. Dit beteken dat hulle, anders as die meeste mense, een partner kies en die res van hulle lewe met daardie partner deurbring. Deur sonskyn en reën, voorspoed en vrot eiers bly hulle hul lewe lank by mekaar.
In die winter spandeer hulle hule tyd op die oop Nederlandse vlaktes in groot swerms, maar as die lente begin gaan soek hulle hul gunsteling broeiplek op.

In die geval van hierdie twee by ons is dit die kanaal se oewer hier agter ons huis.
En dan begin Ma op die eiers te broei en Pa loop daar in die buurt rond en soek stront met almal wat hy teëkom. Dit is wanneer ’n mannetjieswaan op sy moeilikste is. Ek ken niemand wat die cojones het om met ’n bedonderde mannetjieswaan moeilikheid te gaan soek nie. Selfs die groot honde hier in ons buurt neem hulle base na die oorkant van die straat toe as hulle vir meneer op de sypaadjie sien staan met sy gepofte vere en rooi ogies.

Hy laat my dink aan die ou wat jy soms in die kroeg teëkom. Die tipe ou wat vir jou sê: “Hey, kyk jy vir my girl?!” En as jy sê nee dan sê hy: “So, jy sê my girl is lelik!”
Jy weet net jy gaan k@k optel met so ’n ou, maak nie saak wat jy sê nie.

Vanmiddag weer so ’n tipiese voorbeeld. Pa swaan besluit die lekkerste plek vir hom om te lê is in die middel van die pad. Dit is ’n besige pad, onder andere ’n busroete loop hier langs. Die teer is seker lekker warm of iets, maar daar kry hy toe sy lê. En hy wyk vir niks en niemand en hier is niemand wat die balle het om hom te vra om pad te gee nie. Selfs die busbestuurder nie. Hy moes die bus met al sy bestuursvernuf oor die sypaadjie en om die swaan heen maneuvreer terwyl die swaan hom die heel tyd giftig lê en aankyk.

Toe kom daar ’n mevroutjie aangery met so ’n klein Corsatjie. Sy hou toe by hom stil en ek weet nie mooi wat sy gedink het nie. Sy klim uit en probeer die ou toe met sulke vroulike sjoe-sjoe geluidjies en armgebaartjies van die pad afjaag. Seker bang iemand ry hom raak.

Maar dit is presies waarvoor ou bokbek daar lê en wag het. Iemand wat met hom moeilikheid soek. Hy spring op en jaag haar sonder seremonie terug in haar karretjie in. Die hakkies klap op die teer en die haartjies vlieg heen en weer soos sy voor probeer bly. Dit was nou iets om te sien…. Die deftige mevroutjie met haar hoë hakkies wat alle skyn van waardigheid prysgee terwyl sy so vinnig as moontlik in haar karretjie probeer spring. En die groot swaan met uitgestrekte nek en vlerke wat al blasend en pikkend probeer om haar sykouse op te vreet.

Toe sy eenmaal veilig in die kar sit stap die groot swaan al om die kar en pik, byt, skop, krap en slaan die arme Corsatjie vol duike. En die hele tyd sis en blaas hy boosaardig terwyl hy haar met sy giftige rooi ogies aankyk. Sy het later versigtig weggery en toe het hy weer net daar op sy plek gaan lê.

Op hierdie stadium het die hele buurt al op die sypaadjie gestaan en kyk en ou bedonderd het boos in die middel van die pad gele en sis na ons toe.

Die twee swane is die mees besproke inwoners van die woonwyk, maar sekerlik ook die gewildste. Ou diknek loop die heel lente en somer hier rond en soek skoor met almal en hulle beskyt die omgewing met drolle waar jy nie in trap nie, maar oor val, maar ek dink nie daar is iemand hier wat hulle weg sal wil hê nie.

Van al ons buurtbewoners is dit in elk geval die twee wat vir ons die lente die duidelikste aankondig.

Wat sê mens?

Ek is in ’n snaakse bui vandag. Ek voel iets, maar ek kan dit nie vir myself goed onder woorde bring nie. As ek dus onsamehangend begin klets, vergewe my maar. Dit is nie jou skuld nie, maar myne. En as dit te erg word, in die regter boonste hoek van jou skerm is ’n kruisie. (Links as jy met ‘n Mac werk) Kliek daarop dan het jy skielik geen las meer van my nie.

Gisteroggend kwart-voor-vyf is die seun van ’n goeie vriend van my oorlede. Henkie was vyftien jaar en ernstig gestrem. Sy lewensverwagting was ongeveer tien jaar, maar hy het almal verbaas en deurgeveg tot vyftien.

Sy ouers is vir ons almal ’n toonbeeld van liefdevolle, sorgsame ouers wie se hele lewe bepaal is deur die wel en wee van hul jongste seun. Die liefde en deernis waarmee hulle Henkie versorg het het ons almal baie diep geraak.

En al het almal geweet dat dit ’n keer sou gebeur was sy dood nie minder van ’n skok vir hulle gewees nie. Ook die smart en pyn wat hulle voel is nie minder daardeur nie. Diep gelowige Christen mense, maar tog ervaar hulle die pyn van sy dood in volle maat. En al verseker almal hulle dat Henkie nou op ‘n “beter plek” is verlig dit nie die donker tonnel waardeur hulle nou moet loop nie. Al die beriggies oor Henkie wat nou ’n engeltjie geword het maak die smart vir hulle nie sagter nie.

Dit laat my met ’n vreemde gevoel. Is dit werklik die beste manier wat ons het om mekaar te troos? Het ons medelye met mekaar se hartseer al verval in clichés? Is daar niemand hier onder ons wat vir hulle kan verduidelik waarom dinge geloop het soos dit geloop het nie. En die antwoord is ook duidelik. Nee, niemand van ons verstaan genoeg om dit te kan verduidelik nie. En niemand van ons het die vermoë om hulle pyn weg te neem of selfs minder te maak nie. Hulle moet self deur hierdie moeras worstel en die beste wat ons kan doen is om aan die kant te staan en hulle aan te moedig.

En dan dink ek aan gisteroggend om kwart-voor-vyf. Ek het toevallig op daardie oomblik in my woonkamer sit en werk. Niksvermoedend en onbewus van die diep swart gat waarin my vriende besig was om te sak geen drie kilometer van my af nie.

Ek dink aan die 12-jarige Nederlandse meisie, Milly Boele wat twee weke gelede vermoor is deur ’n buurman. Haar ma het tien teen een op daardie oomblik staan en kook of voor die TV gesit. Sy was totaal onbewus van die moment toe geen vyftig meter verder haar dogter gesterf het.

Nie Henkie se ouers of Milly se ouers of enige ander ouer wat ‘n kind verloor het verstaan waarom dit gebeur het nie. En daar is niemand wat vir hulle kan verduidelik waarom nie. Niemand van ons kan hulle pyn verlig nie.

Blind, doof en stom is ons mense. Nie in staat om te onderskei wat aan die anderkant van ’n slap gordyn gebeur nie.

Ek dink dat dit is soos dit moet wees. En dat dit die beste is op hierdie manier. Want dit laat ons telkens besef dat ons eintlik maar nie verstaan nie. Dit is al wat ons nog enigsins nederig hou ten spyte van ons natuurlike neiging tot arrogansie en selfoorskatting.

Maar wat kan ek vir Henkie se ouers sê behalwe dat Henkie nou op ’n beter plek is? Dan sê ek liewer niks.