Kilimanjaro – Dag5

Na ’n rustelose nag van heen-en-weer skuifel om nie by MK in sy slaapsak te beland nie het ek weer die porters en gidse hoor gesels en lag in hulle tente. Die grond was so skuins dat ek sommer daar en dan besluit het om nie verder te probeer slaap nie en maar op te staan.

Toe ek buite kom storm ek half onbeheerd teen die skuinste af en kom so twintig meter laer teen die helling af pas tot stilstand. Die skuinste van alles het my alweer parte gespeel. Ek moes wel bietjie glimlag toe ek sien dat ek nie die enigste een is wat met so ’n verskriklike vaart uit die tent storm nie. Dit het die oggend gelyk of in die meeste tente iets vreesliks gebeur het met die mense wat so uitkruip en dan tien – twintig meter weghol van hulle tente af voor hulle stilstaan en verward om hulle heen staan en kyk.

By die broertjies was alles nie pluis nie. M was nog steeds siek en hy het in die loop van die nag nog sieker geraak. Hy moes die nag twee of drie keer uitgaan om die bietjie aandete wat hy die vorige aand genuttig het tussen die klippe te gaan rondgooi en die oggend het hy swaar hoofpyn gehad en was duiselig. Deo was baie bekommerd en het hom onmiddelik nog Diamox gevoer.

Nadat ons tee gedrink het het ons ons goedjies ingepak en reggemaak vir die dag wat sou voorlê. Ontbyt was weer (Vir my altans) heerlike slappap met botter en heuning deurgemeng. Ek het sommer net oor dit kon ’n ook nog skoot kondensmelk deurgemeng. Die res van die groep het my maar langtand sit en aankyk en toe ek my derde leë papbord selfvoldaan wegstoot het een opgemerk dat hy nog nie iemand so lekker ontbyt sien eet het as ek nie. Die ander lede van die groep het so bietjie aan die pap probeer eet, maar hulle ontbyt het maar vir die grootste deel bestaan uit roosterbrood en eiers.

Na die drie borde pap was ek so vol koolhidrate dat ek gevoel het of ek die berg kon uitdraf. M het nie ontbyt geëet nie en sy toestand het ook nie beter geword nie. Sue het baie goed gevoel en was al haastig om aan die dag se stap te begin. Die res van die groep het goed gelyk en JDP en sy kinders was die oggend ook in ’n vrolike bui, al het hulle die vorige dae bietjie swaar getrek. Deo het hulle nog steeds gedokter met Diamox en ek vermoed dat dit is wat vir hulle gehelp het.

Teen halfagt het ons weer soet agter die Masaï gaan staan en daar trek ons toe. Pole-pole agter mekaar aan rigting Barafu. Vandag sou ’n baie belangrike dag word. Die oggend sou ons tussen drie en vier uur lank loop na Barafu toe op 4600m hoogte. Daar aangekom sou ons middagete eet en dan tente toe geboender word deur Deo en sy trawante. Daar moes ons die middag rus en saans om sesuur weer aantree vir aandete. Na aandete weer tente toe vir slaap en om halftwaalf moes ons weer aanmeld vir tee en koekies voor die middernagtelike tog teen die berg uit sou begin om twaalfuur.

Soos elke dag het ons slangetjie steeds verder uitgerek, met Sue en Deo ver agter, MK en ek nie so heel ver agter nie en dan die hoofgroep wat ook in kleiner groepies opgebreek was. Ons het rustig gestap en steeds verder gestyg. Die styging was wel baie goed voelbaar, want na ’n uur het byna almal van ons hoofpyn gehad. M het baie swaar gekry die dag, want gekombineer met die feit dat hy siek was het hy nog geen ontbyt geëet nie en ek dink tydens die voorafgaande vyf dae ook nie geslaap nie. En sy motions het ook nie lekker gewerk nie. Sy broer het oor hom gewaak soos ’n arendmoeder oor haar kuikens.

Dit was vir my baie tekenend van die broertjies se verhouding; Hoe hulle twee deur dik en dun altyd bymekaar gebly het. Ek het een dag lank met R (Die ouer broertjie) sit en gesels en agtergekom dat die tweetjies maar ’n grondpad geloop het tot waar hulle vandag is. Hulle moeder ly al baie jare lank aan multiple sklerose. Dit het beteken dat sy nooit op ’n normale manier ‘n “gewone” ma vir hulle kon wees nie. Hulle pa het sy lewe aan haar versorging gewy. Hy het gewerk en in sy vrye tyd het hy hulle moeder versorg. Op ’n manier wat trane in my oë gebring het toe R my dit vertel. En wanneer hy nie met hulle moeder besig was nie het hy probeer om twee seuns groot te maak.

Daarom het M besluit om die jaar daarvoor die Rotterdamse marathon te gaan hardloop vir sy ma. Hy wou iets doen met sy liggaam wat hy aan haar kon toewy wat so ’n beperkte gebruik van haar eie liggaam gehad het. Natuurlik het R hom nie alleen laat hardloop nie en die uiteinde was dat hulle saam die marathon gehardloop het vir hulle ma. Hulle pa was saam om ondersteuning te bied en hy het oral langs die roete opgeduik met sy fiets om hulle van water en aartappels te voorsien.
Na die marathon het hulle pa besluit dat hy met sy fiets teen die Alpe d’Huez wou gaan opry om geld in te samel vir die MS-stigting en die uiteinde was dat die broertjies natuurlik saam met hulle pa die Alpe d’Huez opgefiets het. (Vir die wat Alpe d’Huez nie ken nie – Tour de France)

Hulle ma se siekte was ook die rede waarom die twee op die Kilimanjaro te vinde was. Hulle redenasie was dat solank hulle die normale gebruik van hulle liggame het dit hulle plig was om sulke dinge te doen tot eer van hulle moeder.
M het ’n foto in sy binnesak gedra van hulle as gesin saam (Hy, R en sy pa en pa). Hy was van plan om die foto bo-op die Kilimanjaro onder ’n klip agter te laat. As toewyding aan hulle as familie.

Nadat ek met R gesels het het ek ’n baie groot deernis ontwikkel vir die twee. Ek het dikwels by hulle gestap en dan het ons baie lekker gesels en gelag. Dit was twee van die baie min Nederlanders wat ek nog ontmoet het wat van rugby hou. Hulle kon nie uitgepraat raak daaroor nie en wil met alle geweld dat ek reël dat ons ’n keer saam gaan rugby kyk as die Bokke weer in Europa speel.

Dit is interessant hoe die tog teen die berg alle pretensies tussen mense ophef. Dit is die groot gelykmaker. Dit is nie interessant wat se werk jy doen, waar jy woon, hoeveel geld jy verdien of in wat se kar jy ry nie. Almal begin saam op nul. En elkeen probeer op sy eie manier te oorleef en bo-op die berg te kom. Ek het sy aan sy geloop met mense wat met messe in ander mense se breine rondkrap en ongetwyfeld baie ryk is (En verskriklik kan snork!), maar ook saam met arm studente en mense wat slaptjips verkoop vir ’n lewe. En almal van ons is eintlik maar dieselfde. Ons het dieselfde basiese behoeftes, vrese en wense. En ons wil almal eintlik net vreeslik graag liefgehê word. En diep binne-in onder ons maskers is ons almal eintlik mooi mense; Sommige van ons weet net beter as ander hoe om dit weg te steek.

Stadig het ons die dag drie uur lank steeds verder omhoog gekronkel deur die woestynlandskap heen. Misbanke het soms deur die landskap getrek wat ’n surrealistiese atmosfeer geskep het. Dan het ons soos buitenaardse wesens deur die sand en klippe gestrompel. Soms het die misbanke weggetrek en was alles helder sigbaar in die son. Maar nooit vir lank nie.
Op een stadium het Kibo selfs ’n mooi wit hoedjie opgehad wat hom vir ’n oomblik ‘n speelse aanblik gegee het.

Net soos die vorige dae was dit ’n kwessie van aanhou doen wat nodig is om vorentoe te beweeg en dan kom die einde vanself. Barafu was net soos Karanga op die rand van ’n kloof. Die eerste tekens wat ons van Barafu gesien het was ’n toilet wat reg op die afgrond gebou is. Ver aan die regterkant, op pad teen die berg af het die gids vir ons mense uitgewys wat die vorige nag op die top was en vandag met die afdaling besig was. Hulle het soos klein miertjies afgesteek teen die horison soos hulle steeds verder ondertoe teen die rand gestap het.

Net voor ons by Barafu kon kom moes ons weer ’n steilte omhoog agter die rye en rye porters wat ook besig was om hulle laste teen die hoogte op te dra. Dit was hier baie besig. Op Kilimanjaro is ses moontlike roetes om die berg te klim. Maar daar is maar drie basiskampe waarvandaan die top bereik kan word en Barafu is een van die gewildste. Ons het hier dus saamgekom met ’n klomp ander mense wat op ander roetes tot hier gekom het en eindelik almal saam met ons in Barafu beland het. Maar, elke groep slaan sy tente op tussen die reusagtige rotse en skeure in die berg, sodat jy eindelik baie min van die ander mense sien. Wat bydra tot die groot drukte in Barafu is die feit dat die klimmers van die vorige nag ook nog deur Barafu afdaal ondertoe en meeste van hulle maak ’n kort tussenstop in Barafu om te eet en te rus voordat hulle verder trek. Ons het egter min gemerk van al die mense, omdat ons afgesonder was op ’n randjie agter ’n stapel groot rotse.

Toe ons Barafu binneloop het ons porters ons al begin gelukwens, omdat hulle nie verder saam met ons teen die berg op sou trek nie. Die nag se tog na die piek sou ons alleen aanpak met ‘n aantal gidse en die volgende keer dat ons die porters sou teëkom was die volgende middag wanneer ons weer deur Barafu sou afdaal na Mweka-kamp ver onderaan die berg.

In Barafu het ek vir JDP raakgeloop waar hy rustig op ’n rots gesit het. Ek het by hom gaan sit en hy het my vertel dat hy die dag so goed gevoel het dat hy die ge-pole-pole veels te stadig gevind het. Hy het dus vooruit geloop saam met die vinnigste porters en was al binne twee uur in Barafu. Daar het hy gesit en kyk hoe hulle die kamp opslaan. Ek het vir hom gevra of hy dit ’n goeie set gevind het, omdat hy die vorige dae al siek was van die hoogte. Die idee was juis dat ons tussen Karanga en Barafu stadig moes styg om ons liggame die kans te gee om aan te pas by die hoogte. Maar hy het geglimlag en verklaar dat hy so sterk soos ’n os gevoel het en reg was om Kibo die nag uit te draf.

Ons het middagete geëet in Barafu en toe so ’n bietjie luierig tussen die klippe rondgehang. Dit was die eerste keer dat ons ’n goeie uitsig gehad het op Mawenzi (5148m), Kibo se broer aan die oostekant. Mawenzi beteken verskrompel en gebroke. En as jy na Mawenzi kyk verstaan jy die oorsprong van die naam. Mawenzi het na Shira uitgebars, so 200.000 jaar voor Kibo. Mawenzi het vreeslik gely onder Kibo se uitbarstings deur die eeue heen. ’n Ou Tanzaniaanse legende vertel dat Mawenzi die ouer broer is van Kibo. Eendag het Mawenzi se vuur doodgegaan en hy het vir Kibo vuur kom vra. Op pad terug het die vuur weer doodgegaan en toe Mawenzi weer vir Kibo vuur vra het die twee rusie gekry. Kibo het so kwaad geword dat hy begin rook het en vir Mawenzi met vuur en klippe gegooi het. Dit is waar al die littekens op Mawenzi vandaan kom.

Lank gelede was Mawenzi ook bedek met ys en sneeu, maar die meeste daarvan het deur die jare al gesmelt. Met die ys en sneeu was Mawenzi beklimbaar, maar in die laaste jare is toegang tot Mawenzi verbode, omdat dit te gevaarlik is. Die smeltende gletsers het oral op die berg los stukke rots en klip op die berg gelaat, waardeur mens omtrent nie op die berg kan kom sonder om rotsstortings te veroorsaak nie. Die Tanzaniaanse owerheid doen ook alles moontlik om mense weg te hou van die berg af, maar af en toe is daar ’n gek wat deurglip en sy lewe teen die berg gaan waag. Meer as een keer het dit in die afgelope jare fataal afgeloop vir sulke mense.
Na al die eeue se rusie tussen Mawenzi en Kibo is daar maar een slotsom te trek: Mawenzi is ‘n bedonderde ou man wat met rus gelaat wil word.

Teen twee-uur die middag is ons almal tente toe geboender om te gaan rus. Daar was natuurlik geen sprake van slaap nie, want die opgewondenheid oor die komende nag het alles oorheers. Alle gesprekke het ook daaroor gegaan. Dit was immers die rede waarom die meeste van ons daar was. Ons het dus ’n bietjie rusteloos in ons tente gaan lê en lees, gesels of sommer net in stilte nagedink oor alles wat ons meegemaak het en alles wat nog vir ons voorgelê het.

Totdat dit begin reën het. Op die oog af heeltemal nie vreemd nie, dit was ons klokslag-middag-donderstorm, soos elke middag daarvoor. Maar hierdie keer met uitsonderlike swaar donderweer, wat oral om ons geslaan het.
Dit het soms gevoel of die bliksemslae hier tussen die tente op die klippe geslaan het en soms kon ek my verbeel dat ek die statiese elektrisiteit in die lug kon proe. Op een stadium was dit so gereeld dat die lug byna permanent helder was van die donderslae wat onafgebroke op mekaar gevolg het. Die knalle en gedonder van die slae het geklink of ’n goederetrein bo-aan die berg ontspoor het en reguit na ons toe op pad was.

Dit was vir my een van die mooiste oomblikke van die hele tog. Hier lê ek, nietige klein mensie, opgekrul in ’n flenterdun tentjie in die oksel van die hoogste berg in Afrika tydens die swaarste donderstorm wat ek nog beleef het. Die krag van die natuur om ons heen was verskriklik. Onophoudelike donderslae wat jou verdoof, ligflitse wat so kort op mekaar volg dat dit lyk soos een groot helder lig wat brand en die reuk van osoon en swael in die lug soos die blitse in die klippe om ons inslaan.

Dit was die oomblik dat ek werklik besef het dat ek leef. En dat die lewe broos en kosbaar is. Daar het ek die lewe in elke vesel van my liggaam gevoel. Met die klop van my hart in my keel en die opgewondenheid oor die onvoorstelbare kragte wat om ons heen losgelaat is moes ek myself keer om nie al my klere uit te pluk en na buite te hardloop om te probeer deelneem aan al hierdie natuurgeweld nie. Ek weet nog steeds nie eintlik wat my bydrae sou gewees nie. Ek sou seker maar ’n paar klippe rondgegooi het, maar ek sou dit met groot ywer gedoen het.
Slegs die wete dat een afwyking in ’n enkele weerligstraal genoeg sou wees om my te laat verdwyn soos ’n mot in ’n kampvuur het my in die tent gehou. In geen taal bestaan genoeg superlatiewe om die kragte te beskryf wat daardie middag op die berghelling om ons gewoed het nie.

Die donderweer het so geraas dat ons nie eens agtergekom het toe dit begin hael nie. Op een stadium begin die tent se dak in te sak en toe besef ons dat daar iets bo-op die tent druk. Ons het half paniekerig begin slaan aan die binnekant van die tent en toe besef dat dit hael was wat besig was om die tent in mekaar te druk. Deur kort-kort die hael van binne af van die dak af te slaan kon ons daarin slaag om die tentjie regop te laat bly. Dit het vir ongeveer twee uur lank gestorm, waarvan dit minstens ’n uur lank onafgebroke gehael het voordat dit stadigaan minder begin word het. Na ’n tydjie het die laaste donderweer ook oor die heuwels weggerol en die tik-tik op die tent ver genoeg uitmekaar geval dat ons dit na buite gewaag het.

Dit was asof ons in twee uur se tyd na die ander kant van die planeet gereis het. Die dorre, karamel- en sjokoladekleurige woestyn waarin ons ons bevind het is onherkenbaar getransformeer tot ’n spierwit yslandskap met hier en daar swart rotse wat tussen die ys uitsteek. Dit het iets gehad van ‘n roomys- en sjokoladepoeding. ’n Laag van ongeveer 20 sentimeter hael het die grond bedek en die tente het krom gehang onder die gewig van die hael wat bo-op gelê het.

Voor die storm was dit die omgewing om ons gewees:

Na die storm was dit die toneel wat ons begroet het:

Een vir een het die mense uit hul tentjies gekruip en op hulle gesigte was verbasing, verwondering en verligting te sien. Die meeste was doodsbang tydens die storm en maar al te bly dat ons dit oorleef het.

Kibo was heeltemal toegetrek met ’n kwaai, donker wolk en hy sou die middag niks meer van hom laat sien nie. Wat ons op daardie punt nog nie besef het nie is dat die berg tydens die haelstorm bedek is met ’n laag sneeu van ongeveer 30 sentimeter. Die temperatuur het geval tot ’n paar grade onder vriespunt en ek het besef dat dit hoër teen die berg op baie kouer sou wees.
Kort na die storm opgehou het was dit alweer tyd vir aandete en ons het in die vernielde eettent gaan sit vir ’n heerlike aandete van pasta, maalvleis en kaas. Die gesprek het stilgestaan by die storm van die afgelope middag en almal het hulle verhale gedeel oor die stryd om die tente regop te hou en die steeds dikker wordende pak hael by die deur uit te kry.

Na ete het ons weer ons briefing gekry by Deo. Die nag om halftwaalf moes ons gereed wees om te begin stap. Ons sou voor die stap nog tee en koekies kry. Ons moes almal ons termosflesse inhandig, sodat ons kookwater kon saamneem om te drink teen die berg. Alles wat nie geïsoleer is nie vries kliphard tydens die tog omhoog. Toerusting is nog een laaste keer gekontroleer en toe is ons almal bed toe gestuur met die opdrag om te gaan slaap. Ons sou om elfuur wakker gemaak word.

Nodeloos om te sê, daar is die aand ook nie geslaap nie. Die nag se tog het ons almal wakker gehou en so al rustend en saggies met mekaar pratend het ons die aand deurgebring. Die tyd om te doen waarvoor ek gekom het was nou so naby en al wat ek wou doen was om te begin klim. Die aand se wag, maar eindelik het die sagte geritsel by die tentflap gekom om ons te roep vir tee en koekies en die laaste voorbereidings vir die finale tog.

Ek het al my goed reggekry. Kamera verpak in twee t-hemde om hom te isoleer tydens die klim. Ek het 2 termiese lang onderbroeke aangetrek. Bo-oor het ek ’n dik langbroek aangetrek en oor die langbroek ’n reënbroek. Twee paar dik kouse om my voete warm te hou. Twee termiese onderhemde, een met lang en een met kort moue. Daaroor het ek ’n lang t-hemp aangehad en dan nog ’n fleece-baadjie met heeltemal bo-oor my wind- en reënbaadjie. Twee paar handskoene. ’n Dun paar onderhandskoene en ’n dik paar moffies bo-oor. Balaklava, warm wolmus en ’n tweede mus bo-oor om die kop ook warm te hou. Ek kon nie veel meer klere aantrek sonder om soos die Michelin-man teen die berg op te strompel nie.

By die broertjies was alles nog steeds nie in orde nie. M was nog steeds siek en het in die loop van die middag sieker geword. Die Diamox het bietjie gehelp, maar hy was nog steeds naar en flou. Van die naarheid eet hy ook nie eintlik nie en hy was al redelik verswak ook op daardie punt. Sy hande en voete was koud en hy kon hulle nie meer warm kry nie. Daarom dat ek met hom my moffies geruil het vir sy handskoene, want in die moffies kon hy verwarmingselemente druk wat sy vingers kon opwarm.

En toe sit ons weer in die eettent waar ons in die voorgaande dae al soveel keer gesit het. Senuweeagtig en stil sit ons daar ons teetjies en drink en ons koekies en eet. Sommige help mekaar nog met ’n laaste kontrole van klere en apparatuur en ander gaan vir ’n laaste keer toilet toe.

Dan staan ons weer agter die Masaï. In ’n rytjie soos ’n sondagskoolklassie, elkeen met sy koplampie wat die ’n ronde wit kol skyn om die voete van die persoon voor hom. Met ons voete wat wegsink in vyftien sentimeter hael begin ons niksvermoedend die berg op te stap.